[ADOCTRINER] v.
[ADOCTRINER] v.
[FEW III, 112b doctrina; T-L doctriner e adoctriner; GD doctriner; TLIO addottrinare; GDLI addottrinare]
0.1 adotrenie, s’adotrine, adotrine, adotriné, adotrinee, adotriner, adotrines, adotrinez, adoutrinast, adoutrinoit.
0.2 Der. di doctrine.
0.3 Cfr. anche il part. pass. adoctriné (e adotriner, adotrenie per esigenze di rima), usato come agg., ‘Istruito, dotto’, e la voce relativa.
0.4 Riepilogo dei significati.
0.5 Francesca Gambino 30.07.2025. Ultimo aggiornamento: Francesca Gambino 30.07.2025.
1 Trans. ‘Istruire qno nella conoscenza e/o nella pratica di qsa’.
– «Mant foy acolle la dame et ses filz la matine, | Da lor prent conge, mant foy si li adotrine, | Si li comande a Diex, a sa virtu devine, | Et vient in la place au peron marmorine.», Niccolò da Casola, La Guerra d’Attila, post 1358, ante 1373, I, X, 613.
2 Intrans. pron. ‘Istruirsi, acquisire conoscenze in particolari dottrine o in generale’.
– «A ces paraoules auprutes qe dist Bo[eces], demonstrant l’ordre de cist monde leqiel lui scembloit annuier, respondi la dame mout humelment, sanz turber soi dou dir de Boeces, en senefiance que l’ome saie s’adotrine miels, por suavitez de dir que por asprece de paroules», Bonaventura da Demena, La complainte de Boece, seconda metà XIII sec., Liber I,VII, 2.
– «Li filç Guion non voldrent chancer | Lo nome ke li dona a Bart li Escler, | Mais tant en mist son entente en si adotriner | Che un mois seit el romans bien parler.», Foucon, versione franco-italiana, primo quarto del XIV secolo, Bologna, 10671.